mộ gió chiều thu

Khoang trời mây cao treo buổi chiều trên từng vạt nắng hanh hao cuối ngày.  Tháng Mười rồi mà những ngày nóng vẫn kéo dài đến lạ. Xóm nhà bên kia bờ hồ nương mình vào dãy đồi phong im lìm nằm chờ khoác lớp áo màu thu.  Giữa điệp trùng lá gió thoắt ngời một liếp vàng lóng lánh, chẳng biết vì nắng chiều vương hay chút thu phong vừa đọng lên tàng cây bạch dương mồ côi giữa rừng phong.  Bầy chim thiên cư  quang quác gọi bầy, sải từng đôi cánh biếc giỡn đùa trên mặt hồ gợn sóng. 

Người đàn ông luống tuổi đứng nhìn khoảnh vườn rau sau nhà. Giàn mướp hương, khổ qua  nương theo lối xuống bờ hồ tuy đã qua mùa rộ trái vẫn còn được chăm sóc kỹ lưỡng - quá kỹ lưỡng khiến ông không khỏi cười thầm.  Mỗi cuối ngày ông thường chắt chiu quanh quẩn bên bụi ớt, gốc cà, tìm chút thư thả sau ngày làm việc rối rắm lo toan.  Nhìn sắc lá ủng vàng phủ đầy trên giàn mướp đắng, hồn người sao nghe bàng hoàng nỗi xao xuyến giao mùa.  Lủng lẳng góc giàn, trái khổ qua để giống mùa sau lóng lánh lớp da vàng, vỡ chín lòng son. Khổ qua. Máu đỏ.  Da vàng.  Lòng chợt chùng vướng nỗi buồn phiền về một thời chinh biến xa xưa.  Nhớ lần thương tích vỡ toang bên giòng kinh nhỏ đục lầy, góp máu mình cho cuộc chém giết điêu linh.  Nhớ giàn trái đắng nuôi người vào những năm sau chiến tranh lận đận non cao.  Mỗi cuối Thu, khi sương mai gió núi làm chạnh lòng kẻ xa nhà thì những liếp cải một độ hoa vàng cũng đã khô nẻ kết hạt.  Giàn khổ qua úa lá chỉ còn trơ lại vài trái chín sủng vàng, ngậm ngùi chấp nhận làm thân hạt giống cho mùa kế tiếp gian nan chẳng ai chờ đợi ngóng trông.  Mùa chướng hằn lên thân khổ qua vết thương đau rệu rã của vệt máu vừa khô, như niềm hi vọng cũng cạn kiệt theo giấc mơ trở về ngày càng hao huyễn xa vời. 
Trong vọng tưởng mịt mờ, không gian và thời gian dìu níu nhau vào vùng kỷ niệm hoang mang sóng nước mơ hồ.  Ông thấy mình đứng bất động bên bờ sông cũ gãy đổ nhịp cầu, đăm đắm trong hồn bóng con đò xa ngút chạm thấu tuổi thơ.  Mường tượng từng khuôn mặt người thân, bạn bè, từng cảnh đời chắp nối hư hao như những cánh buồm xuôi ngược trôi nổi đắm chìm trên giòng thân phận...

Đã hơn bốn mươi năm, hình ảnh đứa con đầu lòng vắn số mà bố chỉ một lần gặp mặt trong chuyến mẹ ẵm con đi thăm chồng ở trại tù cải tạo, vẫn tươi ngợp lòng ông mỗi khi nghĩ đến và vẫn lóng lánh mắt lệ mẹ đoanh tròng những lần giổ con vào mỗi tháng Mười.   Mùa Thu trước, vợ chồng trở về, dời mộ con gái về ở yên với quê Ngoại bên giòng Ô Lâu xanh mát điệu hò...Trước bến ban mai đò ai lấp ló, ai kêu, ai ngó, ai bủa đó, ai câu đây, ai gởi mình nơi Cồn Én, ai cày cấy tại Bàu Mây, ai ngẩn ngơ tấc dạ, ai vui vầy với Ô Giang... (Hò Huế)

oOo

Người đàn ông cắm những cây nhang cuối cùng xuống nấm mộ đất ở cuối nghĩa trang rồi bước về phía dãy lăng mộ mới xây gần bờ sông.  Người đàn bà đứng tựa bên thành lăng vẫn chúm chím nụ cười từ lúc nhìn vẻ kính cẩn của người anh rể lúc ông đứng trước ngôi mộ đất.  

Nhìn nụ cười hóm hỉnh của Hà-Thân, người đàn ông lắc đầu phân bua.

Hà-Thân cười lớn chế giễu người anh rể.

Rứa là anh trật cả hai rồi đó.  Mộ anh vừa cắm nhang là mộ gió, không chôn người chết. Còn lăng Cố  ở đầu nghĩa trang chôn cả Cố Ôn và Cố Mụ vô một.  Tụi em nghe kể lại Bà chết chưa kịp liệm thì Ôn chết theo, trối trăn cho con cháu phải chôn hai người một mộ. 

Mộ gió. Âm thanh bâng khuâng buồn như  tiếng hò vọng trên giòng nước nghiêng chao.   Hình ảnh ngôi mộ trống nằm im lìm đếm thời gian bên bãi sông vắng, đợi chờ ai đó một lần về chung cuộc, sao quá cô đơn. 

Người đàn ông đứng lặng nghe Hà-Thân kể chuyện mình một nửa đời qua. 

Trong thành phố bên bờ vịnh biển, cô học trò nhỏ đẹp dịu dàng, hồn nhiên lớn lên cùng chúng bạn trường lớp bên dòng sông rực thắm màu hoa phượng mỗi hè sang.  Thế rồi “cơn gió tình yêu lại” đã vướng lòng cô với chàng sinh viên ở cùng phố ngày nào từ  Sài Gòn về nhà nghỉ Tết. Cô có ngờ đâu mùa đông năm đó với từng dấu chân vụng về bên nhau trên con dốc lối qua nhà hay cánh rừng dương hẹn hò cuối phố rạo rực môi hôn đã trở thành vốn liếng thương yêu cho nàng sống suốt quãng đời dài.  Tháng Ba Đà Nẵng khóc ngất chia ly, nhớ chị theo chồng ngày cuối cùng di tản quan quân hỗn loạn, nhớ người yêu giờ đã ngàn trùng theo mệnh nước cắt chia.  Nỗi nhớ chất chồng theo từng ngày trông ngóng cho đến khi tin dữ theo về sau ngày Sài Gòn thất thủ.  Viên đạn pháo oan khiên của quân Cọng sản trên đường tiến chiếm phi trường thành phố đã kết liễu cuộc đời đang rộ sống của người thanh niên lúc đang cùng vài người bạn trò chuyện trước sân nhà.

Tất cả chỉ còn là kỷ niệm trong tận cùng thương nhớ. Và chỉ với chừng đó Hà-Thân đã sống qua thời con gái và rất lâu sau đó. Cánh rừng dương ôm quanh bờ vịnh chớp tắt ngọn hải đăng chóp núi là ngọn đèn tình chong sáng mãi lòng em từ  phút yêu đầu.  Nấm mồ gió canh cánh hồn người là kỷ vật tình yêu để nàng ấp ủ chắt chiu trong khu vườn mộng ảo mong manh.

Nhìn người đàn bà đứng tuổi đang thẩn thờ trong kỷ niệm vụt về, ông chợt nghĩ tới hình ảnh cô em gái làm phù dâu trong ngày chị vu qui. Bốn mươi năm.  Thời gian như nước trôi qua bến sông buồn đời người.  Bến đục. Bến trong.  Đò dọc.  Đò ngang.  Biền biệt. Lỡ làng...

Người đàn bà nhìn về phía bến sông, che dấu nét ngượng ngùng vì câu chuyện kể đời mình.

Người anh rể nhìn cô em vợ, bông đùa.

Người đàn ông nghĩ  tới lần tình cờ gặp lại người bạn cũ cùng lớp những năm trung học ở Phan Châu Trinh, trong dịp đi công tác xuống một tiểu bang miền Nam. Ông tần ngần hỏi Hà-Thân.

Tiếng cười rộn rã của bầy cháu đang nô đùa từ dưới bến sông vọng lên chen lẫn trong tiếng máy đò từ phía Bàu Mây chở khách qua Cồn Én.  Giòng nước Ô Lâu thấp thoáng xanh sau rặng tre la ngà êm đềm lả ngọn theo gió chiều.  Hai anh em sánh bước đi về phía tiếng cười.

oOo

Người đàn ông dụi mắt tỉnh giấc mơ ngày. Ông dang tay làm vài động tác vươn vai rồi  cúi nhặt quả thông khô vẩn vơ ném về phía hai chú sóc nhỏ đang nô đuổi nhau trên cỏ mịn.  Trong loáng thoáng chiều sa, ráng trời pha màu vàng biếc lên nóc cánh rừng phong gió lao xao như tiếng sáo diều …

Phải chăng mùa Thu đang đến hay trở về? Ông bâng khuâng tự hỏi,  lòng dậy ý thơ …

Êm bay trong gió sáo chiều lơi
Say đắm hồ xanh liễu gọi mời
Chất ngất rừng thu vương bóng nắng
Truông buồn, chiều lặng bước chơi vơi

Lữ khách về đâu? chiều đã chiều
Sông nằm im thẫm dáng buồn hiu
Tìm chi nơi ngọn đồi chân mỏi
Ngóng đợi đông về ngủ tịch liêu

Đưa tay ngắt một cành hoa dại
Lữ khách, trần ai, khách nhớ ai?
Ngấn trong khói thuốc nghe vàng úa
Một khoảng trời thu - chợt thở dài…

Phan thái Yên