SỐ 90 - THÁNG 4 NĂM 2021

chiều trên cửa biển Sơn Trà

Con tàu chầm chậm tiến ra cửa biển. Không gian mờ đục trong làn hơi nước che khuất chân trời. Gió bán đảo vần xoay, phần phật tiếng cờ. Trên đỉnh chiến hạm, ngọn radar uể oải từng vòng quay tiếc rẻ mấy ngày nghĩ bến rộn rã bóng sắc thành phố.

Tiếng còi tan nhiệm sở vận chuyển vang lên từ lâu mà hắn vẫn đứng lơ đãng trên bong tàu nhìn quanh bờ vịnh. Làng Cùi dưới chân đèo Hải Vân dập vùi sau bờ cát xa, mong manh từng lượn sóng xô bờ. Phật Ðài cao gần Ngã-Ba-Ði-Huế ẩn hiện sau dãi rừng cây chắn gió đan thành vệt xanh thẫm trong bóng hoàng hôn. Phật ngồi quay lưng về biển có lẽ không thấy được những bóng đời u uất bên kia bờ vịnh im lìm. Bãi dương cuối thành phố đã ngăn tầm mắt hắn nhìn lối về Thương Cảng, thế mà cảnh vật vẫn như in trong trí tưởng bồi hồi. Tưởng chừng lâu lắm…

Cũng con đường dọc bờ sông xanh dáng phượng rạng chiếu màu mây, cũng hàng cây soi bóng nước trổ hoa rực đỏ tháng bãi trường rộn ràng ước hẹn. Bến nước Hà Thân trong xanh, bẽn lẽn chuyến đò ngang có bầy con gái học trò chúm chím môi hồng. Tiệm sách bên đường, quán cà phê góc phố say đắm mắt nhìn làm cuống quít tà áo cuối tuần bước chân thiếu nữ. Thành phố tuổi nhỏ quây quần kỷ niệm. Nơi hắn đã lớn lên, bỏ đi, quay về vô tình như sóng. Từ lâu hắn như đứa bé ham hố nhặt nhạnh từng viên sỏi màu lăn lóc trên đường lòng rộn ràng vui. Thằng bé nhìn chiếc lọ thủy tinh vơi dần từng hòn bi kỷ niệm sặc sỡ mà lòng thờ ơ chẳng biết. Chiều nay hắn chợt thấy tiếc rẻ như vừa đánh mất một điều gì thật quý báu. Viên cuội trắng thoáng màu rêu vừa lăn qua trí nhớ, lãng đãng tiếng buồn sóng vỗ.

Cô bạn cũ thời trung học lập gia đình hôm nay. Giờ này có lẽ thành phố đã lên đèn. Hắn nghĩ đến tiệc cưới đang bừng lên trong xiêm y dạ vũ. Có tiếng sóng thở dài bọt bèo bờ đá cũ. Ánh trăng tan tành trên mặt nước. Mái chèo quấy động con đò đêm lặng lẽ qua sông. Có cánh chim biển đơn côi bay chao ngang mũi tàu. Con sáo đã sang sông.

Buổi trưa, trước khi về lại chiến hạm, hắn nhờ Phúc, người bạn cùng chiến hạm mang quà cưới đến nhà. Ðốt thuốc chờ bạn trong một quán vắng bên sông, hắn bâng khuâng nghĩ về thời mới lớn đầy hoang vọng. Thời vừa biết yêu huyễn tưởng niềm vui dại khờ.

Lòng không buồn lắm, hắn ngồi đó, già nua bãi hồn vương vãi nắng chiều. Chuyến phà qua sông chợt lênh đênh như nỗi hoang mang về một mối tình đầu. Nghi vấn choàng đến phiền hà. Nỗi hạnh phúc được yêu, choáng ngợp hóa thân, khiến hắn không có thì giờ hỏi han lòng mình. Chiếc áo len màu rêu gối đầu đêm cuối năm làm báo, váng vất tiếng hát du ca, thơm hương rất lạ. Hạnh phúc được mời rao chia đều cho lũ bạn năm bảy đứa trong gian phòng bê bết giấy mực. Bầy văn-thi-sĩ ồn ào về mỗi nàng thơ của mình để rồi mê mệt ngủ vùi chẳng cần chi chút mơ mộng dỗ dành. Còn lại hắn chới với trong thảng thốt hạnh phúc. Chiếc áo len nồng ấm như vòng tay ôm, rạo rực giấc mơ lạ lùng. Trong mơ loáng thoáng buổi chiều tan học, ngập ngừng chuyến phà qua sông, và hàng phượng xanh rũ bóng sân trường. Chân sáo diễm. Môi hồng. Mắt đẹp thùy dương, trâm anh huệ trắng giáo đường. Má lúm đồng tiền ngát mùi cam quít. Tóc ngắn thanh xuân. Giọt lệ của đá. Mái tóc thề dài suông như mây, thẳng tắp hàng cây rợp mát đường Thống Nhất. Chân dung tình yêu mơ hồ trừu tượng với nhiều mắt môi dáng tóc và mộng mị là nền đã làm hắn tru trơ thui chột giữa những mối tình đầu.

Gần đây trong dịp chiến hạm vào nghĩ bến Nha Trang, hắn tình cờ gặp lại cô giáo dạy Pháp văn mấy năm đầu Trung học. Trong lúc người dì họ đang lúng túng tìm lời giới thiệu với cô giáo đồng nghiệp về người đàn ông lạ mặt đường đột đến trường tìm thăm thì hắn đã thân mật lên tiếng chào hỏi. Cô Kim chăm chú nhìn hắn hồi lâu rồi bật gọi tên hắn mừng rỡ.

- Cái nón hải quân vàng chói quá làm cô cứ ngờ ngợ.

Hắn cười.

- Gần mười năm rồi, thưa cô. Và cô vẫn đẹp như xưa.

Đôi mắt cô đẹp trong sáng. Vết sẹo nhỏ cuối chân mày như một nét duyên. Cô Kim tinh quái nhìn hai người, lắc đầu.

- Ngọc-Ty coi chừng miệng mồm mấy ông lính này. Nhất là ông cháu của cô đó. Ai đời mới mười ba mười bốn tuổi chớ mấy mà sáng nào cũng ôm cặp ngồi bên đường chờ cô rồi lẽo đẽo đi theo tới trường.

Dì Ty liếc nhìn hắn cười cười, đuôi mắt dài kín đáo nét điểm trang.

- Chắc là mối tình đầu của cháu phải không?
- Tình đầu là để nhớ về để ray rứt... mà cháu thì ray rứt triền miên nên chẳng biết đâu mà nói. Tình cuối mới đáng kể phải không dì?

Rồi hắn nửa đùa nửa thật phân bua với cô giáo cũ.

- Em đang đi tìm tình cuối đó cô! Phải chi bà dì trẻ đẹp này có liên hệ bà con... xa thêm chút nữa là em nhào vô yêu liền. Còn về mối tình đầu thì... dạo đó hơn một nửa trường, học trò con trai ai cũng yêu cô ráo trọi. Mỗi sáng em ngồi trước nhà là để chờ thằng Chạy, cháu của cô ở trong quê ra trọ học, cùng đi tới trường. Cũng nhờ cô tưởng... bở nên hai đứa mới được cô dẫn đi Kim Châu coi ciné.

Cô Kim điểm mặt hắn.

- Thôi bớt xạo đi cho cô nhờ. Cô Ty nhớ đề phòng ông cháu này cho kỹ nghe!

Năm hắn học đệ tứ, cô Kim lập gia đình rồi theo chồng đổi vào Nha Trang. Bầy học trò con trai thất tình, cúp cua giờ Việt Văn thầy Ðồng kéo nhau đi ăn thịt bò khô cạnh rạp Lido. Hắn và thằng Chạy luôn luôn có chuyện thâm cung bí sử về cô Kim để được mời. Cả bọn nóng ruột ngồi chờ thằng Chạy nhẩn nha húp chén nước mắm cay, uống cạn chai xá xị rồi mới hắng giọng kể câu chuyện bí mật nhất về cô. Hắn ngồi gật gù xác nhận, thỉnh thoảng nêm chút mắm muối cho câu chuyện thêm đậm đà.

Phải mất hết mấy buổi sáng thằng Chạy mới thuyết phục được hắn. Thế mà buổi tối sau khi Me hắn cho phép đến ở lại học bài với thằng Chạy, hắn lại ngại ngần không muốn mạo hiểm làm chuyện tày trời. Nhất là lúc thằng Chạy thú thật với hắn những chuyện hắn kể trước đây đều là chuyện phịa. Thằng Chạy phải năn nỉ mãi hắn mới xiu lòng. Hai đứa nín thở, mắt mở căng chờ đợi. Tiếng nước dội róc rách lẫn trong tiếng cô hát từng quãng ngắn bài La Plus Belle Pour Aller Danser mà hắn thường nghe Sylvie Vartan hát trong chương trình nhạc ngoại quốc yêu cầu khiến hắn cảm thấy nhột nhạt tê cứng. Khe cửa hở bị che khuất một phần lớn vì tấm khăn tắm treo lơ lửng. Hai đứa xì xào tranh cãi. Thằng Chạy một mực miếng trắng hiếm hoi mờ mờ lay động đó là khoảng da thịt địa đàng chứ không phải màu trắng chiếc khăn. Hắn cũng muốn tin như vậy và cảm thấy như bị nghẹt thở. Cô Kim, tóc ước sủng, mỏng manh trong chiếc áo ngủ lụa ngắn, đôi chân trắng hồng thuôn dài bước qua nhà ngang sáng rực ánh đèn. Hai thằng bé mười bốn tuổi, nuốt nước miếng, ngồi nín thở nhìn theo.

Thất tình tập thể mãi cũng chán. Chán như thầy Ưng Ðồng vẽ cả thái dương hệ lên bảng để giải thích câu văn của Xuân Diệu. Chiều lên dần dần, tôi càng đi trời càng tối... Biển sóng Tiên Sa, Mỹ Khê lại trào dâng nổi vui hồn nhiên mới lớn. Chà là Phước Tường không kịp chín, xanh chát mà vui. Ðứng đó trên đỉnh ngọn núi thấp, nhìn biển Ðông sóng trào lòng xôn xao giấc mộng viễn du. Vòng quay xe đạp không hề thấm mệt đã đưa hắn và bạn bè qua đồi bãi xa Ngũ Hành, Cửa Ðại hoặc sâu trong vùng nước lặng Cự Ðề, Thủy Tú. Không hiểu vì sao, ngồi bên dòng sông lặng lờ hắn thường cảm thấy buồn. Hắn nghĩ về tiếng cười của những người đàn bà son phấn và đám lính viễn chinh ngồi đứng bên đường lúc cả bọn đạp xe qua Liên Chiểu, Nam Ô.

Du ca. Nhạc Trịnh. Làm báo. Mùa hè về nhà ở Huế. Bầy chị em tôn nữ trước trường Phan thanh Giản. Những mối tình mở ngỏ, chia xẻ với bạn bè cơn mưa đêm, cánh cửa khép mở lầu cao, nỗi nhớ. Thêm thắt vài chuyến thất tình có bạn bè ồn ào cưu mang giùm hờn oán. Có một mối tình để riêng. Vời vợi con dốc nghiêng lối về, giàn bông giấy đong đưa lửa hạ. Hắn lớn lên.

Cô giáo, học trò say sưa nói kể chuyện bạn cũ trường xưa quên cả thời gian. Cô Kim nhìn đồng hồ lúc tiếng chuông báo giờ tan chơi cũng vừa réo vang.

- Thôi để cô vào lớp kẻo học trò lại mừng hụt. Có dịp ghé lại thăm cô.

Hắn xúc động nhìn theo dáng cô giáo cũ khuất sau lớp học cuối dãy hành lang. Bóng khoảng đời mười năm vụt qua trong ý nghĩ về một thơ ấu đã qua, những mất mát tìm thấy, lớn lên già nua, lựa chọn bức bách, bên này bên kia... cho dù se lòng vẫn hoài hoài ở đó thiết tha kỷ niệm.

Hắn ngỏ lời hẹn đón dì Ty sau giờ tan trường. Cô giáo trẻ e lệ, cắn môi, nhìn hắn gật nhẹ đầu. Dì Ty trau chuốt trong chiếc áo dài lụa thêu, dịu dàng bước chân đi về lớp học. Hắn mừng rỡ bắt gặp lại niềm thân thiết cũ. Hắn nghĩ tới ngôi nhà cổ kính trong Thành Nội, gần cửa Ðông Ba, sau Tết Mậu Thân. Cô sinh viên nhỏ nhắn thùy mị, tóc ngang vai đơn sơ, lặng lẽ dọn dẹp khoảng sân gạch có hòn non bộ trước nhà.

- Ðứa mô vô nhà rứa Ty? Tiếng người cha già mù lòa, ho sù sụ, vẳng ra từ nhà trên.
- Dạ, cháu ngoại bác Thông Tằm ra Huế làm công tác xã hội tới thăm.
- Giỏi hè! Con Thu mạ mi có thường không? Ba Mạ mi hay thiệt, dọn vô lại Ðà Nẳng chưa được một năm thì ngoài ni bị tụi hắn vô phá tuơ hết. Người mà chôn sống người thì không còn chi mà nói nữa.

Hắn bước vào gian nhà trên kính cẩn chào người bà con trưởng thượng rồi lặng lẽ ra đứng hút thuốc ở đầu hiên nhà. Nhìn khuôn mặt xanh xao và đôi mắt quầng sâu của người dì họ trẻ chỉ lớn hơn vài tuổi, hắn muốn trò chuyện thân mật như những lần gặp trước nhưng sao quá ngại ngần. Cả một thành phố đổ vỡ tang thương, chết chóc nghẹn ngào. Chỉ mới hai ngày giúp đỡ dọn dẹp ở khu Tây Lộc mà cảnh đổ nát uất ức kinh hoàng đã làm hắn buồn muốn khóc. Ðường Mai thúc Loan hoang vắng xác xơ. Chợ Xép bên nhà tàn tạ vắng cảnh bán mua. Trong nắng chiều, cửa thành Ðông Ba đổ xuống thiểu não như một thân xác tật nguyền.

Ðã hơn bốn năm, khuôn mặt gầy xanh của dì Ty và câu nói buồn như tiếng thở dài vẫn đeo đuổi trong trí nhớ hắn. Người Huế ở đây đày đọa nhau đến chỗ cùng mạt. Dì muốn được đi thật xa, đi ra khỏi bóng cổ thành âm u đang đè nặng lên đời sống với lề thói khắt khe.

Buổi tối hôm đó, trong ánh sáng mờ ảo của quán café bên bờ biển, dì Ty đẹp thẹn thùng như cô gái mới lớn. Hai người ngồi nhắc lại buổi chiều mấy năm trước. Dì Ty gầy xanh khóc đến quầng thâm vì Huế-của-dì tang thương đã lặng lẽ nhìn từng sợi khói thuốc vấn vương mà nghe lòng mình cơ hồ tơ động. Nhìn theo bóng người thanh niên đang bước ra khỏi cửa thành, nàng đã ước ao chấp cánh bay cao.

Hắn dìu cô gái bước theo chân sóng. Ðêm huyền hoặc. Không gian thinh lặng. Bóng cổ thành xa xôi, hoang phế chìm sâu.

Có tiếng Phúc gọi vọng từ đài chỉ huy. Hắn bước về phía pháo tháp, mang chiếc ống liên hợp lên tai. Tiếng hát mênh mông vọng lại nỗi buồn...Từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ...

- Thất tình hả!? Nếu có ý định tự tử thì cho tao biết sớm, tả hạm hay hữu hạm, để tao kịp kéo còi nhiệm sở vớt người.
- Dễ gì! Ðôi khi cũng nên buồn bã chút đỉnh để biết mình đang sống.

Phúc cười.

- Ðược lắm! Café sẽ thơm hơn, nhạc sẽ hay hơn, và nổi-nhớ-từ-dung sẽ dịu dàng hơn.
- Vậy mà tao cứ tưởng mày ngồi đồng ở quán Lú để chờ ăn cháo. Mẹ! Em hát tệ quá. Tao thà ra Duyên Anh ngồi đếm lông tay, sướng hơn.
- Nghe mày nói mà thèm. Tao đổi cấp chạy về Sài Gòn cho mày nhớ tóc-thề-áo-tím, thất tình thật sự luôn...

Tiếng cười của Phúc tan trong tiếng hát vắng xa...hồn ta gió cát phù du bay về... Ngọn đèn trên đỉnh Sơn Trà chớp tắt u hoài. Từng viên sỏi kỷ niệm trở mình lăn lóc trên con dốc thời gian rêu mốc.

Phan Thái Yên

Copyright © biển khơi & tác giả 1998-2021