|
... dù mai tiếng hát chìm sâu,
tình vẫn như ngày nào
Trần Đình Quân
1.
Người nhạc sĩ đứng yên lặng vô hồn, môi vu vơ nụ cười vắng xa không
định. Ông ngơ ngác nhìn thân hữu bạn bè trong đêm nhạc vinh danh
mình. Họ say sưa hát bài ca đã đưa ông thành danh từ mấy mươi năm
trước. Tiếng hát luyến lưu lời tự tình say đắm thuở thanh xuân của
người nhạc sĩ tài hoa bạc mệnh ngân vang. Tiếng hát xoáy động, đẩy
trôi ông xa hơn vào cõi im riêng quên lãng. Ánh mắt ngu ngơ không
đọng vướng kỷ niệm làm thê thiết hơn hình ảnh ông đơn chiếc giữa
bầy bóng mờ nhân ảnh cuồng quay. Người vợ hương sắc còn vương trên
nhân dáng, ngượng ngần đứng bên ông dưới ánh đèn màu, đưa tay vẫy
chào đám đông rồi dẫn người nhạc sĩ trở về ngồi bất động trên chiếc
ghế ở cuối sân khấu.
Người đàn bà ngồi ở cuối hàng ghế khán giả dành riêng cho cựu giáo
sư có thời dạy chung trường với người nhạc sĩ. Bà ngồi im lìm, mắt
ngấn lệ đăm nhìn ánh mắt ngơ dại của người thầy nhạc sĩ không còn
trí nhớ. Lòng bà chìm sâu trong niềm hoài động không cùng. Hơn bốn
mươi năm... Đời người như con đò nhỏ loay hoay trên từng nhánh sông
đời. Những con đò dọc, đò ngang, trôi xa gặp gỡ chia lìa. Mỗi người
ngụp lặn trong bến nước đời riêng, thấm đẫm giọt hồng hạnh trùng
phùng hay hụt hơi mê đắm. Và những cơn mơ rớt lại. Đâu đó im lắng
dưới lớp thời gian hằn phiến tích, giấc mộng tưởng đã vùi sâu vẫn
xanh hơi bởi mong được đoái hoài.
Năm tháng dạy chung trường, rộn ràng với niềm hạnh phúc ân cần đang
đến với mình, bà yên tâm cất xếp tấm áo tơ lòng rung động thời sinh
viên diễm mộng vào đáy sâu mê cung kỷ niệm. Đã qua rồi những chiều
Thừa Phủ ngồi chờ Thương Bạc, hắt hiu bóng nắng trên nóc hàng cây
long não lối về Ga. Qua rồi đêm Bến Ngự chờ gió lên cho bơ vơ tóc
lộng. Qua rồi cơn mộng đầu, đẹp hão huyền...
Bà chuyển trường đi xa theo chồng, theo cuộc đời mình không một
gợi nhớ. Bốn mươi năm. Gia đình. Sự nghiệp. Chồng con. Trong căn
nhà hạnh phúc giản đơn mà bận bịu đã không còn nơi trú ngụ cho nỗi
buồn vui ngày tháng cũ.
Gần đây người học trò cũ của một thời Đà Nẵng đến tìm thăm. Câu
chuyện thương tâm về căn bệnh nan y của người thầy nhạc sĩ tài hoa
khiến bà quá đỗi buồn lòng. Nhìn cành hoa hải đường trên tay cô
giáo, người học trò ý nhị nhắc đến sắc màu tươi thắm của giàn hoa
bên lối vào ngôi nhà nhỏ trên thượng thành gần Cửa Thượng Tứ.
Ngõ ban sơ hạnh ngân dài. Cổng xô còn vọng điệu tài tử qua
(1) ... Ngõ Hạnh. Người đàn bà thả cành hoa đỏ vào bình, nghe lòng
mình thầm nói. Màu hoa chiều nao vụt nở trong ý nghĩ bà tươi tắn
linh động như cánh bướm vờn bay trên ngả hoàng thành thơm ngát hương
sen.
Buổi chiều dài theo chuyện đời đắm say sôi nổi của người nhạc sĩ
luôn sống trọn vẹn cho tình cảm địa chấn cuồng xoay. Từng bụi hoa
giọt-nắng nương dài theo lưng đồi trước nhà như chiếu trải gọi mời
người về trong bát ngát hương vàng kỷ niệm.
2.
Đường Trần Thúc Nhẫn, lối về chợ Bến Ngự, lở bờ gập ghềnh bước chân
khuya. Mùi hoa bạch trang, hoa bưởi, từ một góc nào đó trong khu
vườn sâu Viễn Đệ đưa hương thơm ngát vào những đêm trăng. Con đường
ngắn từ ngày có cô học trò Quảng Nam ra trọ học đã dài thêm bước
chân của nhiều chàng trai Huế. Có chàng trai Quốc Học ôm đàn đến
giữa đời nàng đằm thắm khúc tình ca. Mỗi hoàng hôn chàng nhạc sĩ
trẻ tuổi lang thang từ Thành Nội, qua cầu Trường Tiền, qua Đồng
Khánh Quốc Học, theo đường Lê Lợi đi đến Bến Ngự, lang thang mong
ngóng gió lên cho bềnh bồng giai điệu khúc Giang Châu. Chiều
nay ai có về miền thùy dương... Chàng tự hỏi để nghe lòng vun
tiếng hát. Tình yêu rộn ràng cơn lốc cuốn xoay mùa của trời của
đất. Để ý chi tới cơn nắng hạ giữa mùa thu hay khung trời mây mù
giăng kín sáng mùa xuân. Chỉ còn mùa tình đơm mật ngọt, mùa hoa
yêu đương rộn rã môi cười. Chỉ còn dáng em ngồi học bài, tóc ngắn
rơi hờ lên trang sách để nghiêng nghiêng hàng dậu ướp hương đêm
mắt ai thắp mộng đăm nhìn. Không gian lắng đọng, thời gian ngừng
trôi, trăng chong đèn khơi vơi ước mơ chàng được làm ngọn đèn dầu
soi sáng đôi mắt em sầu đẹp liêu trai. Chỉ còn bước chân sè sẹ vườn
đêm, khơi động hương mùi ngải cứu... Còn lại bát ngát đêm và mắt
em ngước nhìn lai láng trăng sao. Còn lại tiếng hát gọi mời.
Cô học trò xứ Quảng níu tà áo lụa qua chuyến đò ngang, khép nép
chân đi cuống quít buổi chiều bến nước Vân Lâu. Cô bước trong hương
sen qua cổng thành lộng gió, nương theo lối phượng ray rứt ve sầu,
rồi cheo leo lối đá có rực rỡ giàn hoa tím trước mái nhà đơn sơ
chót vót thượng thành. Từ cao điểm tình yêu, cô gái rộn ràng nhìn
dòng sông Hương lặng lờ uốn khúc dưới chân và nghe tiếng nhạc lòng
mình hòa điệu cùng tiếng đàn của người nhạc sĩ tài hoa.
Qua không gian thời gian đẹp như ngày xưa
Mắt trong xanh và tóc vờn mây mùa thu
Hôm nao nắng vàng về bướm lượn nhạc rộn ràng
Tâm tư mình phơi phới đến mùa hẹn cùng sang...(2)
Tình yêu đầu đời mãnh liệt, đắm say, đã giúp chàng viết lên những
nốt nhạc huyền thoại. Thế rồi khúc tình ca không còn là của riêng
nàng. Niềm thương xứ Huế của cô gái Quảng Nam đã trở thành Khúc
Tình ca Xứ Huế của mọi người. Nàng ca sĩ trẻ đẹp đất Thần Kinh,
Dạ Ái, cất tiếng nỉ non ngậm ngùi ru lòng người man mác bâng khuâng,
khắp phố phường bãi sông bến nước.
Chàng nhạc sĩ bỏ Huế mà đi. Đàn vác trên vai, người thanh niên
bước ra khỏi bóng cổ thành. Chàng đi trong tiếng chuông chờ sáng
vọng ngân, lặng lẻ bóng trăng hoàng thành mơ hồ trải lên đền miếu
trùng vây. Có lẽ một lúc nào đó chàng đã dừng lại bên cầu, bâng
khuâng nghĩ về miền thùy dương bỏ lại, xanh ngời một thuở lớn lên.
Chàng bồi hồi thương tưởng đôi mắt đẹp bên tê sông đã bao chiều
làm ngơ ngẩn bóng hoàng hôn tả ngạn. Chàng nghe tiếng bước chân
mình hụt hẫng ra đi mà lòng đã chớm âu lo một ngày về ngỡ ngàng
khách lạ...
Hoàng hôn rơi ngơ ngẩn hàng thùy dương
Lạnh lùng trong bóng chiều dòng sông Hương
Trường Tiền qua mấy nhịp mờ trong sương
Ngỡ ngàng khách thấy hồn buồn mênh mang... (2)
Tiếng đàn đã im xa, âm hưởng khúc tình ca cũng buồn như tiếng Nam
Bình buông trên dòng đời xuôi ngược. Trên từng đỉnh chiều Nam Giao
chót vót cô đơn, ánh mắt người ở lại lặng nhìn về cuối con dốc xa,
khuất lấp dòng sông trôi để lại dư âm trên lòng thuyền nghe não
nuột mơ hồ tiếng hát Giang Châu (3)... Tiếng hát lửng lơ lời lỗi
hẹn để chiều Bến Ngự, lặng lờ từng thân cầu trắng bắc qua sông,
mong chờ người về cho xao xuyến gió lên.
Ai ra đi mà quên ngày xưa đẹp sao
Bên ven sông còn nguyên màu hoa chiều nao
Trăm năm vẫn hẹn thề nối lại vạn nhịp cầu
Xa nhau lòng thương nhớ mai về đẹp lòng nhau...(2)
Nàng Tây Thi đẹp khuynh thành, thướt tha vũ điệu trong đêm văn
nghệ cuối năm sáu-mươi do trường Đại Học tổ chức đã làm xao xuyến
tâm hồn bao chàng sinh viên Huế Quảng... Xa rồi những chuyến đò
ngang. Cô sinh viên xứ Quảng yên lòng làm người ở lại với miền thùy
dương êm đềm dòng Hương Giang đẹp nguyên sơ và từng mùa hoa thắm
thiết hương yêu...
Vài năm sau họ tình cờ về dạy học chung trường ở Đà Nẳng. Tình
yêu thuở đầu đời chỉ còn là bóng mây hoài niệm. Màu hoa chiều nao
bên dòng Hương xưa đã phai sắc biệt tăm theo một cung thương đứt
đoạn đành trên phiếm chùng tơ cũ. Trong tiệc cưới của cô bạn đồng
nghiệp, người thầy nhạc sĩ đã dí dỏm ôm đàn hát bài Bốn Chú Chuột
Đưa Xác Con Mèo. Một kỷ niệm riêng chỉ cô học trò trong Quảng ra
Huế học năm nào biết được. Nốt trầm cuối cho một khúc tình ca...
Còn có một miền thùy dương trong tâm tưởng mà chàng nhạc sĩ phiêu
bồng mãi cưu mang bên mình. Vùng đất tình lãng mạng nguyên vẹn màu
hoa ven sông chảy qua từng đêm mộng. Vườn dâu xanh (2) từ cuối một
dòng sông và ánh trăng vàng ngây ngất nội thành lượn lờ âm vang
tiếng cười trên đường về hoa nở đẹp môi cười (2) như thôi thúc chàng
dong bước trở về.
Bên cấm thành dưới màu trăng khuê các, quên mình là ông thầy đi
chấm thi, người nhạc sĩ cất tiếng trương-chi, sôi nổi ôm đàn hát
những dòng nhạc say đắm hẹn thề cho một bóng dáng đài trang lòng
đang rộn ràng sau the trướng lầu cao. Cuộc tình xa hơn quãng đường
Huế-Sài Gòn, dài hơn những chiều cuối tuần thăm viếng quân trường
Thủ Đức. Thế nhưng đoạn cuối chuyện tình cũng lửng lơ như câu hát
lãng mạn ngày nào.
Màu chiều hay là màu mắt em tôi.
Nhạc chiều hay là tiếng hát em tôi
Rừng chiều hay là suối tóc em tôi... (2)
Mây thì bay. Mây trời trôi vô định. Quyến luyến một giai nhân mang
tên loài yến oanh làm đắm say lòng thanh xuân, chàng đã vay mượn
lời thơ bạn tương tư.
Hồn ta theo một loài chim nhỏ.
Bay lạc vào sương khói mịt mờ (3)...
Cánh chim bay xa, tận vùng cuối biển Thái Bình. Từ miền đất xa quê,
nhớ nhà nhớ phố, khúc tình ca ngày cũ đã gạn khơi lại hương xưa.
Một thoáng nàng trong đáy sâu kỷ niệm chợt rực rỡ hương môi qua
duyên chào qua sóng mắt ai đó choáng ngợp tình si. Hai cảnh đời
lưu xứ gặp nhau. Nồng say. Hệ lụy. Đành thôi.
Khúc Tình Ca ngươi để dở dang.
Tiếng hát Giang Châu đó bẽ bàng (3)...
Người nhạc sĩ bỏ vùng biển xa vướng lụy về lại quê hương, về lại
với đôi mắt đẹp bên bến nước Hà Thân vẫn nhìn thầy len lén thuở
nào . Chàng mặc lại cánh Áo Nâu làm kẻ hát rong trên hoang
tàn đổ nát. Họ nắm tay nhau hát lời ngợi ca tình tự quê hương.
Họ cùng hát với nhau bài hương ca vô tận trong đằm thắm dắt dìu
tình nghĩa vợ chồng.
3.
Xin cám ơn người từng hát với tôi
Tuổi thơ chắp cánh bay rồi,
Cuộc đời còn lại
Xin cám ơn người từng nói với tôi
Dù cho sớm nắng chiều mưa
Tình vẫn như ngày nào
Xin cám ơn người từng nhớ tới tôi
Dừng chân giây phút bên trời
Tìm về kỷ niệm
Xin cám ơn người từng khóc với tôi
Buồn vui xin giữ cùng nhau
Giọt nước mắt lần đầu (2)
Tiếng hát người ca sĩ thành danh nhỏ dần trong ngập tràn xúc động.
Đêm nhạc đã tàn.
Người nhạc sĩ vẫn ngồi ngu ngơ bất động trên chiếc ghế cuối góc
sân khấu. Người vợ nhẫn nại đứng bên chồng vỗ về lên đôi vai ông
gầy guộc. Bóng họ chìm khuất trong bóng tối.
Người đàn bà ngồi cúi đầu lặng yên dưới quầng sáng phản ánh màu
màn nhung tím thẩm. Quanh bà là những hàng ghế trống khán giả vừa
bỏ ra về. Bà muốn bước đến gần người đàn bà Việt Nam dịu dàng, chịu
đựng, hy sinh suốt đời cho chồng, để nói lời thăm hỏi ân cần mà
lòng sao quá ngại ngùng. Người đàn bà buồn bã đứng nhìn bóng đôi
vợ chồng khuất sau bức màn hậu trường sân khấu.
Phan thái Yên
Tháng 7, 2003
(1) Thơ Bùi Giáng
(2) Nhạc Trần đình Quân
(3) Thơ Trần hoan Trinh
|
